1.1  Statistiek >
1

We bekijken drie beweringen.

Onze zomers worden steeds natter.

Anneke beweert dat de zomers in Nederland steeds natter worden. Want vorig jaar nog was haar vakantie in eigen land helemaal verregend.

a

Wat vind je van Annekes argument?

Meisjes moeten zich niet laten vaccineren tegen baarmoederhalskanker.

Anneke laat zich niet inenten tegen baarmoederhalskanker. Haar vriendinnen doen dat ook niet. Want zij heeft gelezen dat in de VS meisjes ernstig ziek zijn geworden van de inenting.

b

Wat vind je van Annekes argument?

Het fileprobleem is veel erger geworden.

Anneke beweert dat het fileprobleem de laatste jaren veel erger is geworden. Want gisteren en eergisteren heeft ze twee uur in de file gestaan tussen Amsterdam en ’s-Hertogenbosch.

c

Wat vind je van Annekes argument?

Wat is statistiek?

Om verantwoorde uitspraken te kunnen doen in onzekere situaties, is statistiek nodig.

  • Je begint met een vraag of een bewering.

  • Dan moet je keuzes maken. Bijvoorbeeld wat het fileprobleem betreft.

    • Hoever ga je terug in de tijd? Onderscheid je verschillende seizoenen?

    • Kijk je alleen naar Nederland of betrek je ook andere landen in je onderzoek? Onderscheid je verschillende delen van Nederland?

    • Let je op het aantal files per dag, of hoe lang ze zijn, of …

    • Let je op oorzaken van files? Wegwerkzaamheden, weer, vakanties, …

    • Als je gemiddeldes neemt, doe je dat dan per dag, per week, per maand?

    • Wat is de invloed van economische factoren?

  • Vervolgens ga je gegevens verzamelen.

  • Dat levert een gigantische verzameling getallen op waar je in het begin geen grip op hebt. Daartoe ga je ze ordenen en in beeld brengen.

  • Dan moet je de gegevens analyseren: je berekent bijvoorbeeld gemiddeldes en de spreiding.

  • Tot slot worden er conclusies getrokken; je beantwoordt de vraag.

Adriaan Kluit (1735-1807)

Statistiek is ontstaan in Duitsland in de achttiende eeuw. In Nederland werden voor het eerst in 1802 te Leiden statistiekcolleges gegeven, door de hoogleraar Adriaan Kluit. Het vak heette toen nog statenkunde en bestond uit kennis die nodig was voor een goed bestuur van een land, zoals over de bevolking, het leger, het klimaat, de handel, enzovoort.

2

Iedereen krijgt wel eens te maken met files.

a

Noem enkele beroepsgroepen die moeten weten hoe het fileprobleem zich ontwikkelt.

b

Waarom is statistisch onderzoek daarvoor onmisbaar?

c

Wie doen in Nederland statistisch onderzoek?

Uit Wikipedia (bewerkt)

Statistiek is de wetenschap, de methodiek en de techniek van het verzamelen, bewerken, interpreteren en presenteren van gegevens. Het is een onderdeel van de wiskunde.

Statistici trachten informatie over een populatie te krijgen uit de waarneming van een (meestal) beperkt deel van die populatie, de zogenaamde steekproef. De zo verkregen informatie is uiteraard onvolledig en daardoor onnauwkeurig. Een goede beheersing van deze onnauwkeurigheid is dan ook een essentieel onderdeel van de statistiek. De uitkomsten kunnen voor allerlei aspecten van de wetenschap, de politiek, de economie, de psychologie en sociologie, de media en de samenleving van belang zijn.

Het woord statistiek is afkomstig van de moderne Latijnse benaming statisticum collegium (les over staatszaken), waar het Italiaanse woord statista van is afgeleid, wat "staatsman" of "politicus" betekende (vergelijk ons woord status) en het Duitse Statistik, wat oorspronkelijk analyse van staatsgegevens betekende.