Over paragraaf 1: de kansdefinitie
1
a

Er zijn volgordes voor de letters A, B en C. Eén van de zes is als gevraagd, de kans is dus 1 6 .

b

Het totale aantal volgordes is 6 !
Noem de overige personen D en E. Het aantal volgordes van AC, B, D, E is 4 ! evenals die van CA, B, D, E. De kans is dus: 2 4 ! 6 ! = 1 15

c

A staat eerste met 5 ! mogelijkheden of tweede, met ook 5 ! mogelijkheden. De kans is dus 2 5 ! 6 ! = 1 3 .
Of: 2 van de 6 plaatsen zijn goed, dus de kans is: 2 6 = 1 3

2
figuur bij extra opgave 2

6 24 = 1 4

3
a

Elk van de vier bridgers heeft evenveel kans op hartenaas.

b

Niet elk van de vijf mogelijkheden heeft dezelfde kans, dus het klopt niet.

c

P ( A = 0 ) = ( 4 0 ) ( 48 13 ) ( 52 13 ) 0,304 , P ( A = 1 ) = ( 4 1 ) ( 48 12 ) ( 52 13 ) 0,439 , P ( A = 4 ) = ( 4 4 ) ( 48 9 ) ( 52 13 ) 0,003

Over paragraaf 2: combinatoriek en kans
4
a

P ( A = 3 ) = ( 4 3 ) ( 48 10 ) ( 52 13 ) 0,041

b

Dan moet van drie soorten 3 kaarten krijgen en de vierde soort 4 . Die kans is: 4 ( 13 3 ) ( 13 3 ) ( 13 3 ) ( 13 4 ) ( 52 13 ) 0,105 .

5
a

n ( n 1 ) ( n 2 )

b

1 6 n ( n 1 ) ( n 2 )

Over paragraaf 3: het binomium van Newton
6
a

7

b

6 , 4 , 2 , 0 , 2 , 4 , 6

c

( 6 3 ) = 20

7
a

n 4

b

( n 1 ) 4 , 4 ( n 1 ) 3 , 6 ( n 1 ) 2 , 4 ( n 1 ) 1 , 1 .

c

n 4 = ( n 1 + 1 ) 4 =
( n 1 ) 4 + ( 4 1 ) ( n 1 ) 3 1 + ( 4 2 ) ( n 1 ) 2 1 2 + ( 4 3 ) ( n 1 ) 1 3 + ( 4 4 ) 1 4

Over paragraaf 4: verwachting
8
a

a

0

1

2

3

4

P ( A = a )

( 48 13 ) ( 52 13 )

( 48 12 ) ( 4 1 ) ( 52 13 )

( 48 11 ) ( 4 2 ) ( 52 13 )

( 48 10 ) ( 4 3 ) ( 52 13 )

( 48 9 ) ( 4 4 ) ( 52 13 )

P ( A = a )

0,3038

0,4388

0,2135

0,0412

0,0026

b

1,00

c

P ( H = 0 ) = 3 4 en P ( H = 1 ) = 1 4 , dus E ( H ) = 1 4 .

d

E ( A ) = 4 E ( H ) = 1

9
a

Als de succeskans p is, dan E ( X ) = 10 p en E ( Y ) = 10 ( 1 p ) = 10 10 p = 10 E ( X ) .

b

Deel door het aantal herhalingen, dus door 10 .

10
a

x

0

120

240

360

P ( X = x )

1 2

1 2 2 3 = 1 3

1 2 1 3 3 4 = 1 8

1 2 1 3 1 4 = 1 24

Dus E ( X ) = 1 2 120 + 1 3 240 + 1 24 360 = 85

b

X 1 = 120 met kans 1 2 anders X 1 = 0 ;
X 2 = 120 met kans 1 6 anders X 2 = 0 ;
X 3 = 120 met kans 1 24 anders X 3 = 0 ;
Dus E ( X 1 ) = 60 , E ( X 2 ) = 20 en E ( X 3 ) = 5

c

Ja want X = X 1 + X 2 + X 3 en E ( X ) = E ( X 1 ) + E ( X 2 ) + E ( X 3 ) .

Over paragraaf 5: de binomiale verdeling
11

Het krijgen van een aas of niet is niet binomiaal.

12
a

P ( X 5 ) = k = 0 5 ( 20 k ) ( 1 6 ) k ( 5 6 ) 20 k

b

Een even aantal keren zes ogen gooien

13
a

P ( Y 0 ) = P ( X 10 ) = 1 P ( X 9 ) , P ( Y 1 ) = P ( X 9 ) = 1 P ( X 8 ) , P ( Y 2 ) = P ( X 8 ) = 1 P ( X 7 ) enzovoort.
Dus P ( Y k ) = P ( X 10 k ) = 1 P ( X 9 k ) , k = 0, 1, , 9 .

b

P ( X = k ) = P ( X k ) P ( X k 1 ) , k = 0, 1, , 10 , waarbij je P ( X 1 ) als 0 moet lezen.

Over paragraaf 6: de standaardafwijking
14
a

E ( X ) = 1 3 0 + 1 2 1 + 1 6 3 = 1 , dus Var ( X ) = 1 3 ( 0 1 ) 2 + 1 2 ( 1 1 ) 2 + 1 6 ( 3 1 ) 2 = 1 en sd ( X ) = Var ( X ) = 1 .

b

sd ( Y ) = 10 sd ( X ) = 10

c

sd ( Z ) = sd ( X ) = 1

15
a

Als de kans op succes p is, dan sd ( X ) = 50 p ( 1 p ) .
De kans op mislukking is 1 p , dus sd ( Y ) = sd ( X ) .

b

Die zijn samen 1 , dit volgt uit a.

c

50 p ( 1 p ) = ( 2 2 ) 2 p = 1 5 of p = 4 5 .

16
a

E ( A ) = 1 , dus Var ( A ) = 0,3038 ( 0 1 ) 2 + 0,4388 ( 1 1 ) 2 + 0,2135 ( 2 1 ) 2 + 0,0412 ( 3 1 ) 2 + 0,0026 ( 4 1 ) 2 = 0,7055

b

P ( H = 1 ) = 1 4 , dus E ( H ) = 1 4 en Var ( H ) = 1 4 ( 0 1 4 ) 2 + 3 4 ( 1 1 4 ) 2 = 7 16

c

Het krijgen van hartenaas is niet onafhankelijk van het krijgen van een andere aas.

Over paragraaf 7: wat is normaal?
17
a

P ( X < 105 ) = P ( X > 95 )
Gebruik de symmetrie ten opzichte van het gemiddelde.

b

P ( X < 90 ) > 2 P ( X < 80 ) en P ( 93 < X < 105 ) < P ( 94 < X < 106 )
Volgens de vuisteregels is P ( X < 90 ) 0,34 en P ( X < 80 ) 0,025 .
Het interval [ 93,105 ] is even breed als het interval [ 94,106 ] , maar het tweede ligt symmetrisch ten opzichte van de top, dus de bijbehorende oppervlakte onder de kromme is groter.

Over paragraaf 8: standaardiseren
18

Noem het gemiddelde μ en de standaardafwijking σ , dan: 100 μ = 0,4 σ en 9`2 μ = 1,6 σ , dus 100 μ ( 92 μ) = 0,4 σ + 1,6 σ , dus σ = 4 en μ = 98,4 .

Over paragraaf 9: de centrale limietstelling
19
a

Var ( X + Y ) = Var ( X ) + Var ( Y ) = 3 2 + 4 2 , dus sd ( X + Y ) = Var ( X + Y ) = 5

b

Var ( X 1 + X 2 + + X 64 ) = Var ( X 1 ) + Var ( X 2 ) + Var ( X 64 ) = 64 3 2 , dus sd ( X 1 + X 2 + + X 64 ) = 64 3 2 = 24 .

c

Var ( 1 64 (X 1 + X 2 + + X 64 ) ) = ( 1 64 ) 2 64 3 2 , dus sd ( 1 64 (X 1 + X 2 + + X 64 ) ) = 3 8 .

20
a

E ( X ) = 1 3 5 + 2 3 8 = 7 , dus E ( S ) = 700 .
Var ( X ) = 1 3 ( 5 7 ) 2 + 2 3 ( 8 7 ) 2 = 2 , dus sd ( S ) = 10 2

b

P ( S > 697 ) = P ( N > 697,5 | μ = 700, σ = 10 2 )

21

P ( 400 < D < 500 ) P ( 400,5 < N < 499,5 ) ,
P ( 400 < D 500 ) P ( 400,5 < N < 500,5 ) ,
P ( 400 D 500 ) P ( 399,5 < N < 500,5 )

Over de binomiale verdeling
22
a

Er zijn 4 ! = 24 volgordes en precies één ervan is goed. De kans is dus 1 24 .

b

3  goed kan niet, dan moet de vierde ook goed zijn.
2  goed: kies er 2 die goed zijn, ( 4 2 ) = 6  mogelijkheden, de andere twee cijfers moeten dus zijn verwisseld. Dus 6 van de 24 mogelijkheden geeft 1 4  kans.
1  goed: kies één cijfer dat goed is, 4  mogelijkheden. De andere drie cijfers moeten allemaal fout zijn. Dat geeft 2  mogelijkheden. Dus in totaal 4 2 = 8  mogelijkheden van de 24 . Dit geeft 1 3  kans.
0 goed: dit zijn de overige mogelijkheden. De kans is dus 1 1 24 1 4 1 3 = 3 8 .

23
a

Zonder terugleggen. Kans op geen aas is 39 52 38 51 37 50 36 49 = 6327 20.825 .

b

De kans op één aas is ( 48 12 ) ( 4 1 ) ( 52 13 ) = 9139 20.825 .

c

Kanstabel:

De kansen zijn samen 1 .

24
a

Bekijk 1  kg.
0,3 20 = 6  jaar regen winst is 6 0,75 = 4,50  euro
0,7 20 = 14  jaar geen regen winst is 14 2 = 28  euro
Totale winst in 20  jaar is 4,50 + 28 = 32,50  euro.
Gemiddeld is dit 32,50 20 = 1,625  euro en dat is meer dan 1,50  euro.

b

Noem de opbrengst per kg aangetast fruit a  euro.
6 a + 14 2 = 6 a + 28 per 20  jaar gemiddeld per jaar 6 a + 28 20
Wanneer is dit kleiner dan 1,50  euro?
6 a + 28 20 < 1,50 6 a + 28 < 30 6 a < 2 a < 1 3
Als de prijs minder is dan 1 3  euro ( 0,33  euro) is de eerste manier beter.

25
a

De kans op (bijvoorbeeld) een prijs van 50  euro is 10 10 10 10 9 10 1 10 1 10 1 10 = ( 1 10 ) 3 9 10

b

E ( uitkering ) = 200.000 ( 1 10 ) 6 + 5000 ( 1 10 ) 5 9 10 + ... + 0 de rest = 0,4655
E ( winst ) = 1 0,4655 = 0,5345  euro per kaart.

26
a

1 , 1 , 3 , 3 heeft de grootste standaardafwijking, want de middelste twee getallen liggen verder van het gemiddelde af dan bij 1 , 2 , 2 , 3 .

b

Ze hebben dezelfde sd, want de getallen liggen evenver uit elkaar (de getallen in de ene set zijn 1  groter dan die in de andere set).

c

2 , 2 , 6 , 6 heeft de grootste standaardafwijking (namelijk 2 keer zo groot), want de getallen liggen verder van het gemiddelde af (namelijk 2  keer zo ver).

d

Ze hebben dezelfde sd, want de afwijkingen van het gemiddelde zijn allemaal 1 en de gemiddelde kwadratische afwijking dus ook.

27
a

Robins gemiddelde is 10 0,01 + 9 0,03 + ... + 1 0,19 = 3,85 , Wilhelms gemiddelde is 10 0,1 + 9 0,1 + ... + 1 0,3 = 4,4 . Dus Wilhelm behaalt gemiddeld de hoogste score.

b

Wilhelm heeft de grootste sd. Zijn scores liggen erg ver uit elkaar. Ter controle: sd ( Wilhelm ) = 3,47 en sd ( Robin ) = 2,35 .

28

De kans is ( 10 3 ) ( 15 5 ) ( 25 8 ) = 728 2185 0,3332 .

29

4 6 3 5 = 2 5 ; ( 4 2 ) ( 2 0 ) ( 6 2 ) = 2 5

30
a

6 ! = 720

b

( 6 2 ) ( 4 1 ) ( 3 1 ) ( 2 1 ) = 360 of 6 ! 2 ! = 360

c

( 6 3 ) ( 3 1 ) ( 2 1 ) = 120 of 6 ! 3 ! = 120

d

( 6 2 ) ( 4 2 ) ( 2 1 ) = 180 of 6 ! 2 ! 2 ! = 180

31
a

‐3 , 1 , 5 en 9

b

Kanstabel:

c

E ( X ) = ‐3 27 64 + 1 27 64 + 5 9 64 + 9 1 64 = 0
Gemiddeld win je niets, dus het is een eerlijk spel.

d

Een eerlijk spel is een spel waarbij je gemiddeld geen winst of verlies hebt.

32
a

Dus KMKMKM, kans is ( 1 2 ) 6 = 1 64 .

b

Dus MKMKMK, kans is ( 1 2 ) 6 = 1 64 .

c

De kans is ( 6 3 ) ( 1 2 ) 3 ( 1 2 ) 3 = 5 16 .

d

Kanstabel:

e
f

Omdat de kans op kop en op munt gelijk is.

33
a

Kanstabel:

b

E ( X ) = 10 1 4 + 15 1 3 + 20 1 9 + 30 1 6 + 35 1 9 + 50 1 36 = 20

c

Kanstabel:

E ( X 1 ) = 5 1 2 + 10 1 3 + 25 1 6 = 10
E ( X ) = E ( X 1 ) + E ( X 2 ) = 2 E ( X 1 ) = 2 10 = 20

d

Var ( X ) = ( - 10 ) 2 1 4 + ( - 5 ) 2 1 3 + 0 2 1 9 + 10 2 1 6 + 15 2 1 9 + 30 2 1 36 = 100

e

Met de tabel en de berekeningen bij antwoord c zie je dat:
E ( X 1 ) = 10
Var ( X 1 ) = ( - 5 ) 2 1 2 + 0 2 1 3 + 15 2 1 6 = 50
Var ( X ) = Var ( X 1 ) + Var ( X 2 ) = 2 Var ( X 1 ) = 2 50 = 100

34
a
b

E ( Y 2 ) = 5 1 2 + 10 1 3 + 25 1 6 = 10

c

Kanstabel:

d

E ( Y ) = 10 1 5 + 15 2 5 + 20 1 15 + 30 1 5 + 35 2 15 = 20

e

Ja, want E ( Y ) = 20 en E ( Y 1 ) = E ( Y 2 ) = 10 .

f

Var ( X ) = ( - 10 ) 2 1 5 + ( - 5 ) 2 2 5 + 0 2 1 15 + 10 2 1 5 + 15 2 2 15 = 100

g

Y 1 en Y 2 zijn niet onafhankelijk, want de kansen bij Y 2 zijn afhankelijk van de waarde van Y 1 .

35
a

Dus in de eerste 3  beurten één 6 en de 4 e beurt is een  6 .
De kans is P ( X = 1, n = 3, p = 1 6 ) 1 6 0,0579 .

b

Dus in 4  beurten hoogstens 1 keer een 6 .
De kans is P ( X 1, n = 4, p = 1 6 ) 0,8681 .

c

Dus in 9  beurten 2  keer een 6 en de 10 e beurt is een 6 .
De kans is P ( X = 2, n = 9, p = 1 6 ) 1 6 0,0465 .

d

Dus in 20  beurten hoogstens 3  keer een 6 .
De kans is P ( X 3, n = 20, p = 1 6 ) 0,5665 .

36
a

De ene mens is meer vatbaar voor griep dan de andere en sommige mensen krijgen een antigriepinjectie en zijn daarom weer minder vatbaar.

b

P ( X 5 ) = 1 P ( X 4, n = 25, p = 0,2 ) 0,5793

c

P ( X 5 ) = P ( X 5, n = 25, p = 0,2 ) 0,6167

d

( 25 5 ) 0,2 5 0,8 20 0,1960

e

( 11 3 ) ( 14 2 ) ( 25 5 ) 0,2826

Over de normale verdeling
37
a

Bij benadering normaal verdeeld, maar toch wel aardig asymmetrisch.

b

70 mm Hg vanwege de symmetrie.

c

Bepaal met de GR het getal a met P ( X < a | 85 ;13 ) = 0,25 . Je vindt: a 76 .
Dus de waarden tussen 76 en 94 . Gebruik symmetrie.

38
a

Ja

b

Ze zijn elkaars tegengestelde.

c

Het verschil van de gemiddeldes is 10 .

d

De sd bij gemiddelde 50 is twee maal zo groot als die bij gemiddelde 60 , want de z -waarden z = 70 50 σ 50 en z = 70 60 σ 60 zijn gelijk, dus σ 50 = 2 σ 60 .

39
a

Een continue variabele

b

De hoogte van de staven zijn: P ( X < 50 | 85 ; 13 ) 0,004 ,
P ( 50 < X < 60 | 85 ; 13 ) 0,024 ,
P ( 60 < X < 70 | 85 ; 13 ) 0,097 ,
P ( 70 < X < 80 | 85 ; 13 ) 0,226 ,
P ( 80 < X < 90 | 85 ; 13 ) 0,229 ,
P ( 90 < X < 100 | 85 ; 13 ) 0,226 ,
P ( 100 < X < 110 | 85 ; 13 ) 0,097 ,
P ( 110 < X < 120 | 85 ; 13 ) 0,024 ,
P ( X > 120 | 85 ; 13 ) 0,004 .

c

P ( 84,5 < X < 85,5 | 85 ; 13 ) 0,031 , dus 31 %

40

Gemiddelde: 1 4 ( 2,7 + 8,7 + 16,4 + 10,0 ) = 9,45 ;
standaardafwijking: 1 4 ( 1,8 2 + 1,0 2 + 1,0 2 + 1,0 2 ) 0,62 .

41
a

-

b

Beide 1 .

c

Het zijn 262 dinsdagen, dus E ( S ) = 262 en sd ( S ) = 262 .

d

P ( X < 250,5 | 262 ; 262 ) 0,229

42
a

Er zijn 90 tweetallen en bij 30 ervan is 5 het hoogste.

b

P ( X = 2 ) = 7 10 6 9 = 7 15 , P ( X = 5 ) = 5 15 en P ( X = 10 ) = 3 15 .

c

E ( X ) = 7 15 2 + 5 15 5 + 3 15 10 = 4 3 5 en Var ( X ) = 7 15 ( 4 3 5 2 ) 2 + 5 15 ( 4 3 5 5 ) 2 + 3 15 ( 4 3 5 10 ) 2 = 9 1 25 .

d

Volgens de centrale limietstelling

e

Tussen 100 en 500 euro.

f

( 7 15 ) 50 0 ; ( 3 15 ) 50 0

g

E ( T ) = 50 4 3 5 = 230 , Var ( T ) = 50 9 1 25 = 452 , dus s d ( T ) = 452 21,3 .

h

T is discreet. De kans is: P ( 223,5 < X < 255,5 | 230 ; 452 ) 0,5049 .

43
a

P ( X < 985,5 | 1000 ; 10 ) = 6,68 %

b

22,5 ml; 9,9 ml

c

We bekijken de tweede voorwaarde.
Met standaardiseren.
Noem de waarde waarop de machine ingesteld moet worden μ . De z -waarde van 985,5 kun je op de GR vinden. Het is het getal a waarvoor geldt: P ( X < a | 0 ; 1 ) = 0,02 . Je vindt als z -waarde voor 985,5 : 2,05 , dus 2,05 = 985,5 μ 5 ; je vindt dan een waarde voor μ die kleiner is dan de nominale waarde.
De machine moet ingesteld worden op 500 gram.

d

We bekijken weer de tweede voorwaarde. De waarde waarop de machine ingesteld moet worden, noemen we weer μ .
Dan 2,05 = 241 μ 5 , dus μ = 241 + 5 × 2,05 251,25 .
Bij pondspakken wordt dus meer koffie verbruikt.

44
a

8 1 2 uur komt overeen met 510 minuten.
De z -waarde van 510 kunnen vinden door met de GR het getal a te bepalen met: P ( X < a | 0 ; 1 ) = 0,07 .
Je vindt voor de z -waarde van 510 : 1,479 .
Dus 1,479 = 510 μ 50 , met μ in minuten. Dus μ = 510 + 1,479 50 = 584 minuten.

b

We korten af: L is: je trekt een lege batterij, N is: je trekt een nieuwe batterij. Gevraagd wordt: P ( LNNL ) + P ( NLNL ) + P ( NNLL ) . Die kans is:
= 2 12 10 11 9 10 1 9 + 10 12 2 11 9 10 1 9 + 10 12 9 11 2 10 1 9 = 1 22 .

45
a

Met standaardiseren. Met de GR bepaal je de z -waarde van 170,0 . Het is het getal a waarvoor P ( X < a | 0 ; 1 ) = 0,91 . Je vindt als z -waarde: 1,342 , dus 1,342 = 170,0 160,4 σ , dus σ = 170,0 160,4 1,342 = 7,15 .

b

50 %

c

Het aantal vrouwen dat kleiner is dan M E D is: 91 + 1 2 9 = 95,5 %. De z -waarde bij dit percentage is (GR): 1,694 , dus 1,694 = M E D 160,4 7,2 dus M E D = 160,4 + 1,694 7,2 1,726 .

d

De kans dat een vrouw langer dan 172,6 is 0,113 . De z -waarde van 172,6 kun je vinden door met de GR het getal a te bepalen met P ( X < a | 0 ; 1 ) = 1 0,113 . Zo vind je voor de z -waarde 1,21 .
Noem het gemiddelde μ , dan 1,21 = 172,6 μ 7,2 , dus μ = 172,6 7,2 1,21 = 163,9 .

e

P ( X < 170,0 | 164,0 ; 7,2 ) = 0,7977 .

46
a

Met de GR bepaal je het getal a met P ( X < a | 0 ; 1 ) = 0,275 . Je vindt: a = 0,60 , dus de z -waarde van 90 is 0,60 , dus 0,60 = 90 100 σ , dus σ = 10 0,60 = 16,7 .

b

P ( X > 115 | 100 ; 16,7 ) 0,185 , dus 18,5 %.

c

P ( 120 < X < 124 | 100 ; 16,7 ) 0,04 , dus 4 %.